Objective: Lithium is a cornerstone choice for the treatment of bipolar disorder. However, it must be followed up regularly because of its relatively narrow therapeutic index. 1 Further- more, it has been indicated in different countries that seasonal changes might influence thera- peutic lithium levels. 2,3 So, regular follow-up for lithium blood levels become more important considering the seasonal mood changes in bipolar patients. From here, we aim to compare blood lithium levels in summer and winter.
Methods: Bipolar patients who are followed in Raşit Tahsin Mood Disorders Outpatient Unit - Bakırköy Research and Training Hospital for Psychiatry, Neurology & Neurosurgery were recruited for the study. Blood lithium levels were evaluated in the second part of summer (15 July-31 August) and winter (15 January-28 February). Patients, whose lithium dosage was changed during the follow-up, were excluded. In addition, blood sodium levels were evaluated considering the influence on lithium levels. Statistical analysis was performed with the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 16 for Windows. Groups were compared with paired-samples t test and correlation was eva- luated with Pearson linear correlation.
Results: Blood lithium levels were higher in the summer comparing with winter although daily lithium dosages were same (p0.05).
Conclusions: Lithium is a cornerstone treatment choice for bipolar disorders and lithium levels might be influenced by tempera- ture and seasons. 4 We found that lithium and sodium levels are higher in the summer even there was not a linear correlation between them. Hence, we suggest that clinicians should consider this seasonal variation of lithium levels for the treatment or prophylaxis of mood episodes. On the other hand, this variation might be related with intravascular volume evaporation in the summer. Controlled long-term follow up studies are required to explain the seasonality of lithium levels and possible relationship with the etiology of illness.
Lityumda kış indirimi: Mevsimsel döngüselliğin önemi
Amaç: Lityum, iki uçlu bozukluk tedavisinde en etkili tedavi seçeneklerinin başında gelmektedir. Lityumun dar terapötik aralığı nedeniyle, tedavi sırasında dikkatle izlenmelidir. 1 Kan lityum düze- yinin mevsim değişikliklerinden etkilendiği farklı ülkelerde yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. 2,3 İki uçlu bozukluk hastalarının mevsim değişik- liklerinden etkilenebildiği ve bir kısmının bu nedenle hastalandığı da göz önünde bulundu- rulduğunda, lityum kan düzeyinin dikkatle izlen- mesinin önemi bir kat daha artmaktadır. Bura- dan hareketle, bu çalışma ile lityumun yaz ve kış mevsimindeki kan düzeyini karşılaştırmayı amaçladık.
Yöntem: Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Raşit Tahsin Duygu- durum Merkezi’nde iki uçlu bozukluk tanısıyla izlenen hastaların kan lityum düzeyi yaz ve kış mevsimlerinin ikinci yarısında ölçülerek, izlem sırasında lityum günlük kullanım dozu değişti- rilen hastalar çalışma dışında bırakılmıştır. Lityum kan düzeyini etkileyebileceği için kan sodyum düzeyi de izlenmiştir. Elde edilen veriler SPSS 16 versiyonuna girilerek kan düzeyi, eşleştirilmiş grupların t testi ile karşılaştırılmış, lityum düzeyini etkileyebilecek parametreler için bağıntı analizi yapılmıştır.
Sonuçlar: Günlük kullanım dozu değişmediği halde, lityumun kan düzeyinin yaz aylarında daha yüksek olduğu saptandı (p=0.003). Aynı şekilde sodyum kan düzeyi yaz aylarına göre kış mevsiminde daha düşük bulundu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p0.05).
Tartışma: İki uçlu bozukluğun tedavisinde köşe taşı olan lityumun kan düzeyi, mevsim ve hava sıcaklığı gibi etkenden etkilenebilmektedir. 4 Bizim araştırmamızda da lityum ve sodyum kan düzeylerinin birbiriyle doğrusal bağıntıları olmak- sızın yaz aylarında daha yüksek olduğu görüldü. Bu nedenle koruma tedavisi ya da hastalık dönemi tedavisinde lityum düzeyinin mevsimsel değişiminin göz önünde bulundurulması gerekti- ğini düşünmekteyiz. Yaz aylarındaki sıvı kaybına bağlı olarak kan lityum düzeyinde göreli bir yük- seklik olabilir. Bu döngüselliğin bozukluğa özgü olup olmadığını ayırt etmek için kontrol grupla- rının da olduğu kapsamlı izlem çalışmalarına gereksinme vardır.